“Kars Çayı’nda balık ölümleri yaşanıyor”

KARS HAKİMİYET

Dündar’ın yaptığı yazılı açıklama şöyle:

“Bazı yerel basın haberlerinde “Kars Çayı’nda Balık Ölümleri Yaşanıyor, Kars Barajını besleyen Kars Çayı üzerinde balık ölümleri görülmeye başlandı.” şeklinde ifade edilmiştir. 

Kars Barajı, Kars ilinin 15 km kuzey-doğusunda, Kars Çayı üzerinde temelden yüksekliği 56,00 m yüksekliğinde, 182 milyon m³ su depolama kapasitesine sahip, sulama ve enerji amacı ile inşa edilmiş, 18.07.2018 tarihinde su tutma işlemi gerçekleştirilerek, 26.05.2019 tarihinde 1703,40 kotuna ve %92 doluluk oranına ulaşarak 168 milyon m3 su depolanmıştır. Akabinde Kars Akyaka Sulaması ve Iğdır Ovası Sulamasına takviye amacıyla Arpaçay Barajına deşarj edilmiştir. Hâlihazırda su kotu 1698,23 ve %63 doluluk oranında 113 milyon m3 su bulunmakta olup, gelen akıma bağlı olarak su kotu yükselmektedir. Bu çerçevede mansap yatağına da düzenli ve sürekli olarak dipsavktan can suyu verilmek suretiyle yaban hayatının korunması ve canlılığının devamı sağlanmaktadır.

Kars Barajı rezervuarında 182 milyon m³ su depolanacak olup, bu su ile Kars Ovası’nda 260.030 dekar, Digor ovasında 215.750 dekar olmak üzere 44 adet köye ait toplam 475.780 dekar zirai tarım arazisi cazibeli borulu sistem ile sulanacak, 2,24 MW Kurulu gücündeki HES  ile yıllık 9,76 GWh enerji üretilecektir.

Projenin tam anlamıyla faaliyete geçmesi halinde 475.780 da tarım arazisinin cazibeli borulu sistem sulama şebekesi ile sulanması sağlanacak ve yılda 2020 yılı fiyatlarıyla 296 Milyon TL sulama faydası ve üreteceği enerji ile 2,8 Milyon TL enerji faydası olmak üzere toplamda 298,80 Milyon TL ekonomimize fayda temin edilecektir.

Yerel basın haberine konu edilen haberi yapan ajans ile yapılan görüşmede, bahse konu balık ölümlerinin görüldüğü ifade edilen yerin, Kars Barajı göl alanının memba kısmında, Kars Barajını besleyen Kars Çayı’nın Dere İçi Yolu olarak nitelendirilen, Kars Barajı gölü ile alakası olmayan kesimde olduğu ifade edilmiştir. Yapılan incelemede balık ölümlerinin Kurumumuzca inşa edilen Kars Barajından kaynaklanmadığı anlaşılmıştır. Ancak Kars il merkezinden geçen Kars Çay’ı, enerji ve sulama amaçlı kullanılmak üzere yapımı tamamlanan Kars Barajı’nı beslemektedir. Kars iline ait tüm kanalizasyon şebekesi ile atık sular, peynir atölyelerinin atık suları arıtılmadan Kars Çayı’na deşarj edilmekte ve oradan da Kars Barajına gitmektedir. Bu durum yıllardır Kars Çayı ve çevresinde ciddi kirlilik oluşturduğu, bunun doğal sonucu olarak sucul hayat için önemli riskler meydana getirdiği bilinmektedir.

Kars Barajını besleyen Kars Çayı’nın 20-30 yıl önceki özlenen günlerine kavuşması, kirliliğin daha fazla artmasını önlemek, canlı hayat ve çevre için daha ciddi riskler meydana getirmeden gerekli önlemlerin alınması amacıyla 2018 yılında başlanan “Kars Atıksu Toplama ve Arıtma Tesisi Proje Yapımı”  çalışmaları 2019 yılı sonunda tamamlanmıştır. Hâlihazırda “Kars Atıksu Toplama ve Arıtma Tesisi Yapımı” işi (İ) Merkez İhaleli olarak DSİ Genel Müdürlüğü 24. Bölge Müdürlüğümüz 2020 yılı ek yatırım programına 150 milyon TL keşif ile teklif edilmiştir. Bu proje hayata geçirildiğinde, Kars ilinin 2054 yılına kadar ihtiyacını karşılayacak 50.000 m³/gün kapasiteli 141.000 kişiye hizmet edecek Atıksu Arıtma Tesisinde söz konusu atık sular arıtıldıktan sonra Kars Çayı’na ve oradan da Kars Barajına deşarj edilecektir.”