Kars’ta Dünya Su Günü kutlandı

Volkan KARABAĞ

2019 yılı teması “Kimseyi Geride Bırakmamak” olan Dünya Su Günü, “ DSİ 24. Bölge Müdürlüğü Konferans Salonunda çeşitli etkinliklerle kutlandı. Bölge Müdürü Mahmut Dündar’ın günün anlam ve önemine ilişkin konuşmasında; “Her yıl farklı temalarla kutlanan 22 Mart Dünya Su Günü Etkinlikleri programına hoş geldiniz. Dünya Su Gününüz kutlu olsun.” dedi.

Dündar konuşmasını şöyle sürdürdü: “Birleşmiş Milletler, su kaynakları üzerindeki giderek artan baskılara ve suyun hayati önemine vurgu yapmak için, 22 Mart 1993 tarihinde aldığı bir kararla, her yıl, 22 Mart gününün Dünya Su Günü olarak kutlanmasını kararlaştırmıştır.

Güvenilir su, güvenli bir şekilde yönetilen içme suyu hizmeti olarak tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda; yerinde erişilebilen, ihtiyaç olduğunda ulaşılabilen ve temiz su olarak ifade edilmektedir. 2019 yılı 22 Mart Dünya Su Günü teması, “kimseyi geride bırakmamak (leaving no one behind)” olarak belirlenmiştir. Tema, söz konusu çok sayıdaki insanın güvenilir suya erişiminde geri planda bırakılmasının nedenlerini ele alarak su krizi ile mücadele etmeyi amaçlamaktadır.

Su, kim olduğuna ve nerede olduğuna bakılmaksızın bir insan hakkıdır. Suya erişim; toplum sağlığı, sürdürülebilir kalkınma ve aynı zamanda istikrarlı ve refah bir dünya için temel oluşturmaktadır. Çok sayıdaki insanın güvenilir suya erişememesi, küresel olarak toplumların ilerlemesinin önüne geçmektedir.

İnsanlar çeşitli nedenlerden dolayı güvenilir içme suyuna erişimde sıkıntı yaşamaktadır. Bu nedenler arasında; ekonomik, sosyal durum, iklim değişikliği, çevresel faktörler, nüfus artışı, çatışma, zorunlu yer değiştirme ve göç gibi diğer faktörler yer almaktadır.

Suya erişimde kimseyi geride bırakmamak için dışlanan veya görmezden gelinen insanlara yönelik çabalara odaklanmak gereklidir. Su hizmetleri, dışlanmış grupların ihtiyaçlarını karşılamalı ve karar verme süreçlerinde bu grupların seslerine kulak verilmelidir.

Dünyanın karşı karşıya olduğu su sıkıntısı ve su kaynaklarının dünya üzerinde eşit olarak dağılmaması da göz önüne alındığında, özellikle gelişmekte olan ve su kıtlığı yaşayan ülkelerde evsel ve endüstriyel atık sular, kanalizasyon suları ve drenaj suları gibi kirli suların herhangi bir arıtım işlemine tabi tutulmadan doğaya bırakılması, tarımsal ve endüstriyel amaçlar ile kullanılması, su kaynakları potansiyelinin korunmasını zorlaştırmaktadır.

Suyun yokluğu, azlığı ve kalitesizliği çok ciddi bir sorundur. Küresel ısınma ve ekolojik dengenin önemli oranda tahribata uğramasından kaynaklı olarak böyle devam ederse gelecekte insanlık, su kaynağına ulaşmada büyük zorluklar çekecektir. Kullanılabilir su kaynaklarının bilinçsiz tüketimi nedeniyle her geçen gün tükendiğini, içilebilir nitelikte olan su kaynaklarının ise yok denecek kadar azaldığı bir gerçektir.

Günümüzde ekonomik büyüme ile artan insan nüfusu ve yaşama standardı, teknolojik açıdan rahatlık getirmiş olmakla beraber, su kirliliği gibi dünyamızı yaşanmaz duruma getirebilecek bir tehlikenin de ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Gelişmekte olan ülkelerde evsel ve endüstriyel atık suların yeterli arıtım işlemine tabi tutulmadan doğaya bırakılmaları ve bu kirli suların gerek tarımsal arazilerinin sulanmasında gerekse gıda endüstrisinde bilinçsizce kullanılmaları, insan sağlığını tehdit eden birçok hastalığın ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Ülkemizde ise kanalizasyon sistemlerinin yetersiz kalması, kanalizasyon olan bölgelerde atık su arıtma tesislerinin istenilen düzeyde çalıştırılmaması/çalışmaması hem önemli oranda su kirliliğine neden olmakta hem de suyun geri dönüşümü yapılamadığı için su tasarrufu sağlanamamaktadır. Suyun evsel, endüstriyel, tarımsal ve benzeri su kullanımlarının bilinçli bir şekilde yapılması için azami gayret gösterilmelidir. Bu konuda yüce dinimizin kutsal kitabı Kuranı Kerim de “Yiyiniz, içiniz ama israf etmeyiniz.” buyurmaktadır. Yine Peygamberimiz (S.A.V) “ Nehir kenarında abdest alırken bile suyu israf etmeyin.” buyruğu ile bunu en güzel şekilde ifade etmiştir.

Su, bireylerin en temel gereksinimi olma ve başlıca ekonomik faaliyetlere kaynaklık etme özelliği ile ulusların devamlılığı için yaşamsal bir kaynaktır. Sosyal ve ekonomik faaliyetlerin sürmesi büyük ölçüde temiz ve yeterli su arzına sahip olmaya bağlıdır. Su kaynaklarının geliştirilmesi ekonomik üretkenlik ve sosyal refaha doğrudan katkı yapmaktadır. Öte yandan, nüfus ve ekonomik faaliyetler arttıkça birçok ülke hızla su sıkıntısı çeker duruma gelmekte ya da ekonomik gelişmeleri kısıtlanmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma politikası doğrultusunda, su kaynaklarını tasarruflu kullanma bilinci yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası her düzeyde geliştirilmelidir.

Su, hayatın kaynağıdır. Dünyanın %75 'i; vücudumuzun % 80'i sudur. Kana kana içtiğimiz, duş yaptığımız, yağmur olup yağdığında sevdiğimiz ama sel olup aktığında korktuğumuz su. Bu suların % 97,5'u okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak, % 2,5'u ise nehir ve göllerde tatlı su olarak bulunmaktadır. Bu kadar az olan tatlı su kaynaklarının da % 90'ının kutuplarda ve yeraltında hapsedilmiş olarak bulunması göz önüne alındığında insanoğlunun kolaylıkla yararlanabileceği elverişli tatlı miktarının ne kadar az olduğu anlaşılmaktadır. Su insan için çok önemli. Ama öte yandan da dünya nüfusunun artması, küresel ısınmaya bağlı iklim değişiklikleri, suyun yeryüzündeki dağılımı ve kullanım şekli, su ile ilgili ciddi sorunların ortaya çıkmasına yol açmaktadır.

Bütün vatandaşlarımız şunu bilmelidir ki ülkemiz su zengini bir ülke değildir. Ülkemizde kişi başına düşen su miktarı yapılan araştırmalara göre 1519 m3/yıldır. Bu oran su zengini ülkelerde ise 10.000 m3/yıl civarındadır. Mevcut su kaynaklarımız ise zaman ve mekâna göre düzensiz dağılmıştır.

DSİ olarak, tarımsal sulamalarda su kayıplarını asgariye indiren borulu yağmurlama ve damlama sulama sistemine geçilmiştir. Tüm doğal kaynaklarımız gibi suyun da sonsuz bir kaynak olmadığı, sorunun çözümü için suyun ancak planlı bir politikayla korunabileceği unutulmamalıdır. Bugün, milyarlarca insan hâlâ güvenilir suya erişememektedir.

Bugün ve gelecekte daha yaşanabilir bir yeryüzü için, herkesin üzerine düşen ve yapması gereken sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluğu herkes gücü ve uğraşı alanı nispetinde ortaya koymalıdır. Bu konuda yapılacak her bilinçli uygulama çok değerli ve önemlidir. Her birimize düşen küçük veya büyük demeden sorumluluğumuzu ve tarafımızı belirlemeliyiz. Çok bilinen bir örnek vardır. Hz. İbrahim, Nemrut tarafından ateşe atılırken, ateşe doğru ağzındaki suyla ilerleyen karıncaya ne yaptığı sorulur. Karınca; ağzımdaki suyu ateşi söndürmek için taşıyorum. der. Diğerleri; senin ağzında taşıdığın suyla bu koca ateş söner mi diye söylediklerinde, Karınca; ben de biliyorum benim ağzımda taşıdığım suyla o ateş sönmez. Ama ben kimden yana olduğum bilinsin diye yapıyorum. der.

Hz. Peygamber "Hastalık gelmeden, sağlığın kıymetini biliniz." buyuruyor. Öyleyse haydi bizler de suyumuza sahip çıkalım. Onu dikkatli kullanmaya, israf etmemeye ve onu korumaya çalışalım.

Yarınımız olan çocuklarımıza daha yaşanabilir bir dünya için sorumluluğunun farkında olan bireyler olmayı ve böyle bireyler yetiştirmek dileğiyle, su gibi aziz olun diyor, saygılar sunarım.”

Dündar’ın konuşmasının ardından Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri 24. Bölge Müdürlüğünün faaliyetlerini anlatan tanıtım filmleri gösterildi. İlköğretim 7. ve 8. Sınıflar arasında düzenlenen kompozisyon ve resim yarışmasında dereceye giren;

Kars İli Kompozisyon Dalında;

1. Ayşe Ülbeği Ölçülü Şehit Turgay Salgar Ortaokulu 8/A

2. Büşra Kaya Mihrali Bey Ortaokulu

3. Aybüke Söydin Merkez İmam Hatip Ortaokulu 8/A

Kars İli Resim Dalında:

1. Hasan Özadanır Aydın Tanrıverdi Ortaokulu 8/B

2. Ayşenur Ülbeği Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu 7/A

3. Berke Baha Bozkurt Alpaslan Anadolu Lisesi

Iğdır İli Kompozisyon Dalında:

1. Ayşe Karaçöl Mimar Sinan Ortaokulu 8/A

2. Enes Arda Yüce Şehit Üsteğmen Hakan Özkaner Ortaokulu 7/A

3. Süleyman Parlak Şehit Üsteğmen Hakan Özkaner Ortaokulu 7/A

Iğdır İli Resim Dalında:

1. Mustafa Altunok Şehit Üsteğmen Hakan Özkaner Ortaokulu 7/A

2. Muhammet Hadi Taşdemir Şehit Üsteğmen Hakan Özkaner Ortaokulu 7/A

Ardahan İli Kompozisyon Dalında:

1. Akgül Yılmaz Sadiye ve Abdullah Tan Ortaokulu 7/A

Ardahan İli Resim Dalında:

1. Miray Aydın Merkez Halit Paşa Ortaokulu 7/A

eserlerinin okunması ve anlatımı yapıldıktan sonra, DSİ 24. Bölge Müdürü Mahmut Dündar, Tarım İl Müdürü Hüseyin Düzgün, Kars Milli Eğitim Müdürü Gökhan Altun, Kars Milli Eğitim Şube Müdürü Osman Urlunç, Doğa Koruma ve Milli Parklar 13. Bölge Müdürlüğü Kars İl Şube Müdürü Murat Doğanay, DSİ 24. Bölge Müdür Yardımcısı Mustafa Meftun Çağlar öğrencilere ve öğretmenlere çeşitli hediyeler verdi.

Tören sonrasında öğretmen ve öğrencilere Kars İçmesuyu Arıtma Tesisi gezdirildi.